NA CZYM OPIERA SIĘ POMOC TERAPEUTYCZNA?

• w pracy z osobą po trudnym doświadczeniu przede wszystkim kładzie się nacisk na odbudowanie poczucia bezpieczeństwa (zasoby, techniki relaksacyjne i wizualizacyjne);
• pracuje się nad nawiązaniem dobrej relacji terapeutycznej - to jest warunek wstępny, nawet jeśli zajmie to miesiące, bez tego nie ruszamy i nie wykorzystujemy charakterystycznych technik dla pracy z traumą;
• pacjent i terapeuta uczy się jak wyhamować emocje, zanim zaczną pracować na trudnych doświadczeniach;
• PRACĘ OPIERA SIĘ NA ZASOBACH KLINETA!!!
• mechanizmy obronne są wykorzystywane jako zasoby;
• wspólnie odnajduje się dobre „kotwice”- konkretne, obserwowalne zasoby, które można wykorzystać przez skojarzenie z pozytywnymi odczuciami w ciele i umyśle.
• stosuje się kotwiczenie pozytywnych stanów emocjonalnych za pomocą tappingu – metody powodującej bilateralną stymulację.

Osobą, która opracowała zasady terapii bilateralnej (EMDR) jest Francine Shapiro i to ona właśnie odkryła, iż szybkie i powtarzające się ruchy oczami wpływają na obniżenie poziomu lęku, doświadczanego przez osoby, które wcześniej przeżyły tragiczne, traumatyczne wydarzenia(www.emdr.org.pl).

Dzisiaj, po ponad dwudziestu latach doświadczeń, coraz częściej tłumaczy się ową redukcję lęku jako efekt bilateralnej stymulacji mózgu, który można osiągnąć zarówno za pomocą ruchu gałek ocznych jaki i TAPPINGU (powtarzających się i rytmicznych ruchów oklepywania ciała) lub stymulacji dźwiękowej (ibid.).

Wykorzystanie stymulacji  bilateralnej (za pomocą ruchu gałek ocznych, tappingu, stymulacji dźwiękowej etc.) ma na celu poprawę komunikacji między lewą i prawą półkulą mózgu.

Podstawą dla rozumienia działania tappingu jest założenie, że zaburzenie i patologia są nieadaptacyjnymi (nie przystosowawczymi) formami przechowywania przez umysł informacji, a każda patologia czy też zaburzenie ma swój fizjologiczny komponent. Kiedy doświadczamy traumatycznego lub głęboko stresującego wydarzenia, zostaje zaburzona emocjonalno-poznawcza równowaga, niezbędna do przetworzenia docierających do nas informacji. Konsekwencją tego może być zatrzymanie takiej informacji w jej oryginalnej, lękotwórczej formie. Zostaje ona niejako „zamrożona” w sieciach neuronalnych mózgu w takiej samej formie, w jakiej jej doświadczyliśmy. Tego rodzaju „zamrożenie” nie daje szans na przetworzenie przez umysł bodźca (informacji), którego doświadczyliśmy, prowokując tym samym powstawania patologii i zaburzeń, między innymi takich jak zespół stresu pourazowego. (ibid.)

Powtarzające się i rytmiczne klepanie (tapping), połączone z wyobrażeniową reprezentacją traumy, przekonaniami i emocjami jej towarzyszącymi, ułatwia takie przetworzenie informacji, które zagwarantuje wyeliminowanie zaburzenia na poziomie emocjonalnym. Tego rodzaju adaptacyjne rozwiązanie pozwala na pozytywne połączenie na nowo przeżytego doświadczenia na obu płaszczyznach – tak umysłowej jak i emocjonalnej (ibid.)

Zakłada się, iż w normalnych warunkach wszystko, czego doświadczamy, dociera do nas w postaci informacji. Przetwarzamy je za pomocą umysłu do momentu, aż osiągną na tyle adaptacyjną formę, że zostaną połączone w postaci schematu emocjonalno-poznawczego. Kiedy podczas sesji terapeutycznej pacjent skupia się na jakimś aspekcie lękotwórczego wspomnienia, to właśnie stymulowany przez terapeutę ruch – tapping - wpływa na „rozmrożenie” przechowywanej informacji, przetworzenie jej i zintegrowanie w sposób użyteczny i przystosowawczy. Trudno jednak odpowiedzieć na pytanie, dlaczego akurat forma stymulacji bilateralnej powoduje taką właśnie reakcję (ibid.).

Niektórzy badacze wiążą ten proces z odruchem orientacyjnym (Armstrong i Vaughan 1996; MacCulloch i Feldman 1996), inni porównują ruchy gałek ocznych trakcie terapii EMDR do ruchu gałek ocznych podczas fazy REM snu. Wielu badaczy uważa (Winsosn 1993), że właśnie w trakcie fazy REM, funkcją szybkich ruchów oczu jest przetwarzanie i przechowywanie informacji (ibid.). Nieco odmienną hipotezę przedstawił w swoim studium przypadku Nicosia (1994). Według niego rytmiczna, dwustronna stymulacja powoduje poprawę i wzrost komunikacji pomiędzy obiema półkulami mózgu. Zazwyczaj prawa półkula odpowiada za emocjonalną sferę naszych doświadczeń, lewa zaś nadaje im werbalną interpretację – jeśli proces ten zostanie zaburzony i emocje pozostaną w swojej oryginalnej, nieprzetworzonej formie, może prowadzić to do powstania patologii czy zaburzeń takich właśnie jak PTSD. Ku tej teorii skłaniają się również między innymi Van der Kolk (1997) i Mollon (2001).

Przedstawione powyżej koncepcje są tylko jednymi z wielu jakie usiłują wyjaśnić procesy zachodzące podczas stymulacji bilateralnej. Jak do tej pory przedstawiono wiele badań potwierdzających skuteczność samej terapii, w dalszym ciągu jednak nie udało się opracować naukowej teorii, która w satysfakcjonujący sposób tłumaczyłaby to zjawisko (www.emdr.org.pl)

BIBLIOGRAFIA:

• Armstrong M., Vaughan K. An orienting response model of EyeMovement Desensitization and Reprocessing. Journal of Behaviour Therapy and Experimental Psychiatry, 27, 21-32. 1996
• MacCulloch M., Feldman P. Eye movement desensitization treatment utilizes the positive visceral element of the investigatory reflex to inhibit the memories of post –traumatic stress disorder. Atheoretical analysis. British Journal of Psychiatry, 169, 571-579. 1996
• Mollon P. Psychoanalytic perspectives on accelerated informationprocessing (EMDR). British Journal of Psychotherapy, 17(4), 448-464. 2001
• Nicosia, G. A mechanism for dissociation suggested by quantitative analysis of electroencephalography. Paper presented at the International EMDR Annual Conference, Sunnyvale, CA. 1994
• Van der Kolk B., Burbridge J., Suzuki J. The psychobiology of traumatic memory: Clinical implications of neuroimaging studies. Annals New York Academy of Sciences, 821, 99-113. 1997
• Winson J. The biology and function of rapid eye movement sleep. Current Opinion in Neurobiology, 3, 243-248. 1993